انواع کابل در شبکه های کامپيوتری
امروزه از کابل های مختلفی در شبکه ها استفاده می گردد .نوع و  سيستم کابل کشی استفاده شده در يک شبکه بسيار حائز اهميت است . در صورتی که قصد داشتن شبکه ای را داريم که دارای حداقل مشکلات باشد و بتواند با استفاده مفيد از پهنای باند به درستی خدمات خود را در اختيار کاربران قرار دهد ، می بايست از يک سيستم کابلينگ مناسب ، استفاده گردد . در زمان طراحی يک شبکه می بايست با رعايت مجموعه قوانين موجود در خصوص سيستم کابلينگ، شبکه ای با حداقل مشکلات را طراحی نمود .با اين که استفاده از شبکه های بدون کابل نيز در ابعاد وسيعی گسترش يافته است ، ولی هنوز بيش از 95 درصد سازمان ها و موسسات از سيستم های شبکه ای مبتنی بر کابل، استفاده می نمايند .

ايده های اوليه 
ايده مبادله اطلاعات به صورت ديجيتال ، تفکری جديد در عصر حاضر محسوب می گردد. درسال 1844 فردی با نام “ساموئل مورس”   ، يک پيام را  از Washington D.C به Baltimore و با استفاده از اختراع جديد خود (تلگراف)، ارسال نمود . با اين که از آن موقع زمانی زيادی گذشته است و ما امروزه شاهد شبکه های کامپيوتری بزرگ و در عين حال پيچيده ای می باشيم ولی می توان ادعا نمود که اصول کار ، همان اصول و مفاهيم گذشته است .
کدهای مورس ، نوع خاصی از سيستم باينری می باشند  که از نقطه و خط فاصله با ترکيبات متفاوت به منظور ارائه حروف و اعداد ، استفاده می نمايد . شبکه های مدرن داده از يک و صفر ، استفاده می نمايند . بزگترين تفاوت موجود بين سيستم های مدرن مبادله اطلاعات و سيستم پيشنهادی “مورس ” ، سرعت مبادله اطلاعات در آنان است.تلگراف های اواسط قرن 19 ، قادر به ارسال چهار تا پنج نقطه و يا خط فاصله در هر ثانيه بودند ، در حالی که هم اينک کامپيوترها  با سرعتی معادل يک گيگابيت در ثانيه  با يکديگر ارتباط برقرار می نمايند (ارسال  1،000،000،000 صفر و يا يک در هر ثانيه).
تلگراف و تله تايپ رايتر ، پيشگام  مبادله داده می باشند . در طی سی و پنج سال اخير همه چيز با سرعت بالا و غيرقابل تصوری تغيير نموده است. ضرورت ارتباط کامپيوترها با يکديگر و  با سرعت بالا ، مهمترين علل پياده سازی تجهيزات شبکه ای سريع ، کابل هائی با مشخصات بالا و سخت افزارهای ارتباطی پيشرفته است .

پياده سازی تکنولوژی های جديد شبکه
اترنت در سال 1970 توسط شرکت زيراکس و در مرکز تحقيقات Palo Alto در کاليفرنيا پياده سازی گرديد . در سال 1979 شرکت های DEC و اينتل با پيوستن به زيراکس ،  سيستم اترنت را برای استفاده عموم ، استاندارد نمودند . اولين مشخصه استاندارد در سال 1980 توسط سه شرکت فوق و با نام Ethernet Blue Book ارائه گرديد . ( استاندارد DIX ) .
اترنت يک سيستم ده مگابيت در ثانيه است ( ده ميليون صفر و يا يک در ثانيه)  که از يک کابل کواکسيال بزرگ  به عنوان ستون فقرات و  کابل های کواکسيال کوتاه  در فواصل 5 / 2 متر به منظور ايستگاههای کاری استفاده می نمايد . کابل کواکسيالی که به عنوان ستون فقرات استفاده می گردد ، Thick Ethernet و يا 10Basee5 ناميده می شود که در آن  10 به سرعت انتقال اطلاعات در شبکه اشاره داشته ( 10 مگابيت در ثانيه ) و واژه Base نشاندهنده سيستم Base band است . در سيستم فوق ، از تمامی پهنای باند به منظور انتقال اطلاعات استفاده می گردد . در Broad band   به منظور استفاده همزمان ، پهنای باند به کانال های متعددی تقسيم می گردد . عدد 5 نيز شکل خلاصه شده ای برای نشان دادن حداکثر طول کابلی است که می توان استفاده نمود ( در اين مورد خاص 500 متر ) .
موسسه IEEE در سال 1983 نسخه رسمی استاندارد اترنت را با نام IEEE 802.3  و در سال 1985 ، نسخه شماره دو را با نام IEEE 802.3a ارائه نمود . اين نسخه با نام Thin Ethernet  و يا 10Base2  معروف گرديد. ( حداکثر طول کابل 185 متر می باشد و عدد 2 نشاندهنده اين موضوع است که طول کابل می تواند تا مرز 200 متر نيز برسد )
از سال 1983 تاکنون ، استانداردهای متفاوتی ارائه شده است که يکی از اهداف مهم آنان ، تامين پهنای باند مناسب به منظور انتقال اطلاعات است . ما امروزه شاهد رسيدن به مرز گيگابيت در شبکه های کامپيوتری می باشيم .

کابل های (UTP (Unshielded Twisted Pair
کابل UTP يکی از متداولترين کابل های استفاده شده در شبکه های مخابراتی و کامپيوتری است . از کابل های فوق ، علاوه بر شبکه های کامپيوتری در سيستم های تلفن نيز استفاده می گردد ( CAT1 ). شش نوع کابل UTP  متفاوت وجود داشته که می توان با توجه به نوع شبکه و اهداف مورد نظر از آنان استفاده نمود . کابل CAT5 ، متداولترين نوع کابل UTP محسوب می گردد .

مشخصه های کابل UTP
با توجه به مشخصه های کابل های UTP ، امکان استفاده ، نصب و  توسعه سريع و آسان آنان ، فراهم می آورد . جدول زير انواع کابل های UTP را نشان می دهد :

توضيحات :

• تقسيم بندی هر يک از گروه های فوق بر اساس نوع کابل مسی و  Jack انجام شده است .
• از کابل های  CAT1 ، به دليل عدم حمايت ترافيک مناسب،  در شبکه های کامپيوتری استفاده نمی گردد .
• از کابل های گروه   CAT2, CAT3, CAT4, CAT5  و CAT6 در شبکه ها استفاده می گردد .کابل های فوق ،  قادر به حمايت از ترافيک تلفن و شبکه های کامپيوتری می باشند .
•  از کابل های CAT2 در شبکه های Token Ring استفاده شده و سرعتی بالغ بر 4 مگابيت در ثانيه را ارائه می نمايند .
• برای شبکه هائی با سرعت بالا ( يکصد مگا بيت در ثانيه )  از کابل های CAT5 و برای سرعت ده مگابيت در ثانيه از کابل های CAT3 استفاده می گردد.
•  در کابل های CAT3 ,CAT4 و CAT5 از چهار زوج کابل مسی استفاده شده است . CAT5  نسبت به CAT3  دارای تعداد بيشتری پيچش در هر اينچ می باشد . بنابراين اين نوع از کابل ها سرعت و مسافت بيشتر ی را حمايت می نمايند .
• از کابل های CAT3 و CAT4 در شبکه هایToken Ring استفاده می گردد .
• حداکثر مسافت در  کابل های  CAT3 ، يکصد متر است .
• حداکثر مسافت در کابل های  CAT4 ، دويست متر است .
• کابل CAT6 با هدف استفاده در شبکه های اترنت گيگابيت طراحی شده است . در اين رابطه استانداردهائی نيز وجود دارد که امکان انتقال اطلاعات گيگابيت بر روی کابل های CAT5 را فراهم می نمايد( CAT5e ) .کابل های CAT6 مشابه کابل های CAT5 بوده ولی بين 4 زوج کابل آنان از يک جداکننده فيزيکی به منظور کاهش پارازيت های الکترومغناطيسی استفاده شده و سرعتی بالغ بر يکهزار مگابيت در ثانيه را ارائه می نمايند.

توضیح هایی در مورد داکت و ترانک

با سلام آنچه در بازار کار به داکت اطلاق می شود کانالهای پلاستیکی معمولی است که غالبا فقط برای قرار دادن کابل استفاده می گردد.اما ترانکها علاوه بر فضا جهت عبور کابل معمولا مکانیزمی دارند که می توان بر روی انها پریزهای برق و شبکه و کلیدهای خاص را به صورت مستقیم جا سازی نمود. مثلا می توان پریز برق، پریز شبکه و پریز تلفن را داخل ماژولهای خاص قرار داد و ماژولها را در بدنه ترانک قرار داد. طبیعی است که داکتهای معمول در بازار چنین امکانی را ندارند و همانطور که گفته شد فقط برای عبور کابل به کار می روند. نکته دیگر این که معمولا داکتها امکان پذیرفتن پارتیشن را در درون خود ندارند. پارتیشن قطعه ای است که در داخل ترانک قرار گرفته و ان را تقسیم به دو یا تقسیم به 3 می کند (جهت مجزا کرده کابلهای برق، تلفن و شبکه) ضمنا داکتها حجم کابل کمتری را نسبت به ترانکها می پذیرند.از طرف دیگر داکتها مقاومت بسیار کمتری در برابر ضربه نسبت به ترانکها دارند. در بعضی ترانکها مانند مارشال از مواد سوپر پی وی سی جهت مقاومت بیشتر در برابر ضربه استفاده می شود. داکتها در برابر آتش سوزی هیچ مقاومتی ندارند اما اغلب ترانکها از موادی ساخته می شود که در برابر اشتعال مقاوم تر است. به عنوان نمونه، استفاده از داکتهای شرکت البرز در بازار ایران معمول می باشد. از مارکهای خوب ترانک هم می توان به مارشال تافلکس اروپا اشاره کرد که در بازار ایران موجود می باشد. کارخانه مارشال تافلکس طیف وسیعی از ترانکها را تولید می کند. به عنوان نمونه می توان به ترانکهای ضد باکتری، ترانکهای قرنیزی و پروفایل با گنجایش نامحدود، ترانکهای ضد نویز و … اشاره کرد.

یک شبکه محلی شامل تجهیزاتی مانند سوئیچ شبکه، روتر، لوازم UTM، سرور، پچ پنل، کابل، مودم، و غیره می باشد. این تجهیزات به طور کلی در داخل قفسه ای قرار می گیرند، که از یک محفظه بسته و یا باز نگه داشته شده تشکیل شده است که می تواند آنها را نگه دارد. برخی ممکن است یک قفسه را به عنوان یک “شبکه محلی و یا مبلمان شبکه” بشناسند که در آن قطعات را می توان به صورت عمودی متصل کرده، و هر کدام در بالای دیگری قرار گیرند.جنس رکها از فلز بوده و در شبکه های کامپوتری و مخابراتی برای متمرکز کردن قطعات بکار می روند.

رکهای ایستاده سرور/شبکه یا Tower Racks

این نوع رکها دارای اندازه های بزرگی می باشند و در مراکز بزرگ و بانک ها استفاده می شوند و دارای چرخ برای جابجایی می باشند و امکان نصب 1 تا 4 فن نیز در آنها وجود دارد و در قسمت جلو دارای درب از جنس فلز یا شیشه هستند و برخی از آنها در قسمت عقب نیز دارای درب برای دسترسی به کابل های شبکه و کابل های برق می باشند همچنین می توان قطعات رک را بصورت مجزا خریداری کرده و در سایت مربوطه اسمبل کرد و معمولا در اندازه های 24, 30, 36, 42 و 45 یونیت ساخته می شوند.

رکهای دیواری یا Wall Mount Racks

این نوع رکها معمولا برای استفاده خانگی و فردی با تجهیزات شبکه کمتری استفاده می شوند و پانل جلو به طور کلی دارای یک درب شیشه ای سخت برای مشاهده تجهیزات شبکه در داخل کابینت و همچنین دارای یک قفل برای اطمینان از امنیت فیزیکی است. در قسمت عقب شاهد یک صفحه فلزی هستیم که به دیوار متصل می شود و از جنس فلز می باشد و در قسمت بالا و پایین سوراخ هایی برای ورود و خروج کابل های شبکه و برق قرار دارد.به طور کلی جنس رک از فلز بوده و گاهی اوقات از آلومینیوم با پوشش رنگ استفاده می شود. همچنین در قسمت های بالا و پایین و اطراف می تواند دارای تهویه برای ورود و خروج هوا باشد.رکهای دیواری معمولا در اندازه های 6, 9, 12 و 15 یونیت ساخته می شوند.

لوازم مربوط به رک

• فن رک: فن ها در رک در بالا و صفحات کنار نصب می شوند. هر رک میتواند 2 الی 6 فن برای خنک کردن تجهیزات داخل قفسه داشته باشد. برخی از فروشندگان یک سینی فن دار را برای قسمت های خاض قفسه به مشتری می دهند.
• جعبه توزیع AC : در هر رک بسیاری از تجهیزات به برق نیاز دارند و این بسیار ناخوشایند می باشد که از منبع خارجی به طور جداگانه استفاده شود, بنابراین در هر رک از یک منبع توزیع AC برای تجهیزات استفاده می شود و در نهایت تنها کابلی که از رک خارج می شود کابل منبع AC می باشد. همچنین هر منبع شامل 5 الی 15 سوکت می باشد.
• مدیریت کابل ها : مدیریت کابل به طور کلی یک مجرای باز برای عبور دادن کابل های متعدد در قسمت افقی می باشد, که باعث می شود آرایش کابل ها منظم شود و کابل ها بیش از حد خم نشوند.
• قفسه های کشویی : همه تجهیزات باید در قفسه نگهداری شوند و همچنین ممکن است تمام قطعات بر روی یک سینی به دلیل اینکه برخی از آنها اندازه ها و شکل های متفاوتی دارند جا نشود, همچنین برخی تجهیزات نیازمند بازدید های دوره ای و تعمیر و نگهداری مکرر هستند که لازم است از قفسه های کشویی استفاده کرد. البته از قفسه های کشویی نیز می توان برای برخی تجهیزات سنگین استفاده کرد.
• نگهدارنده مودم : یک شاسی نگهدارنده مخصوص برای مودم می باشد. از مزیت های این نگهدارنده می توان به جلوگیری از هدر رفتن فضای درون قفسه اشاره کرد.
• چرخ رک : در رک های ایساده 4 چرخ برای حرکت دادن رک و جابجایی وجود دارد.

• لامپ : یک لامپ مخصوص می باشد که در داخل رک و در قسمت بالا جهت روشنایی و دید بهتر نصب می شود.
• قفل ریتال : در جلوی رک برای ایمنی بیشتر نصب می شود. همچنین مخصوص رک های ایستاده است.
• بلانک پنل : در رک تجهیزاتی وجود دارد که بسیار حساس می باشند. به همین دلیل از صفحه های محافظ جهت ایمنی بیشتر استفاده می شود. به این صفحه های محافظ بلانک پنل گفته می شود.

نویسنده :
منبع : انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران